Kamienie to jedyni obecni wśród nas świadkowie czasów tak odległych, że trudno je sobie wyobrazić. Czasów działalności wulkanów i mórz, po których dzisiaj nie ma już żadnego innego śladu – poza skałami: magmowymi, osadowymi oraz przeobrażonymi z tych dwóch typów pod wpływem temperatury, ciśnienia oraz innych czynników. Przypisywano im zatem moc magiczną, a ze względu na niesamowite kształty były wykorzystywane w sztuce ogrodów, zwłaszcza w krajach Dalekiego Wschodu. Dolny Śląsk to kraina o niezwykłym wręcz bogactwie geologicznych zasobów, teren gdzie wydobywa się wszystko: od węgla brunatnego, przez rudy miedzi aż po kamień budowlany i glinki porcelanowe. Dawniej wypłukiwano tu złoto, były kopalnie srebra i rud uranowych. Chodząc po chodnikach z kostki bazaltowej, korzystając z gotowych, obrobionych elementów kamiennych zwykle nie mamy wiedzy, jak atrakcyjnie mogą wyglądać w stanie naturalnym. Część tego piękna odsłania kolekcja powstająca w Parku Tysiąclecia. Większość dużych bloków to dary Sponsorów – dolnośląskich kamieniołomów, ale inne zakupił Urząd Miejski, pragnąc podkreślić swój związek z całym regionem. Wkomponowane w poszczególne sceny krajobrazowe zachęcają do poznawania ich na miejscu, w różnych częściach Dolnego Śląska. Część z nich będzie miała swoje metryczki i została opisana, ale inne stanowią zaproszenie do samodzielnych studiów i oznaczania typu skały, z której powstały. Zapraszamy do dzielenia się wynikami tych badań i przesyłania zdjęć wraz z nazwą kamienia, żeby wzbogacić nasz parkowy katalog.
Wielkie płyty u podnóża trzech „kurhanów” to płaty ŁUPKA SERYCYTOWEGO. Jest to rodzaj skały przeobrażonej z osadowych łupków ilastych. Zmiany struktury dokonały się tu przed wiekami pod wpływem niskich temperatur i niezbyt wysokiego ciśnienia, ale ił jako materiał wyjściowy tłumaczy jej drobne uziarnienie i blaszkowaty warstwowy układ skały osadowej. Łupek serycytowy cechuje szczególna uroda, gdyż potrafi się mienić różnymi barwami – od grafitowych do złocisto-brunatnych, zależnie od domieszek mineralnych w danej warstwie. Na Dolnym Śląsku występuje w rejonie Mirska, u podnóża Sudetów.
Obok kurhanów „Niedźwiedź, który wyszedł z formy” ukazuje zwartą, drobnoziarnistą strukturę granitu strzegomskiego, a także proces obrabiania rzeźb z bloków skalnych. Granit jest skałą magmową, o strukturze krystalicznej – bardzo zwartej i odpornej na wpływy zewnętrzne. Przypisuje mu się moc regenerowania sił, dlatego granit w różnej postaci pojawia się w wielu miejscach parku, gdzie można na nim usiąść i pomedytować. Na Dolnym Śląsku pojawia się aż w sześciu masywach górskich: karkonoskim, kłodzko-złotostockim, kudowskim, strzegomskim, strzelińskim oraz masywie Żulowej.
Lokalizacja: Prawiek
SERPENTYNIT antygorytowy ma strukturę włóknistą, łuskowatą, która mieni się różnymi kolorami niczym skóra węża, co tłumaczy jego nazwę (łac. „serpens”: wąż). Jest to skała przeobrażona pod wpływem wody i temperatury z minerałów serpentynowych. Zależnie od rodzaju minerału może przybierać barwy do niebiesko-zielonych, zielonych, przez brunatne, żółte, czerwone aż do czarnych. Do budowy cokołu zostały wykorzystane ciemnozielone głazy z masywu Ślężańskiego, w którym ten kamień powszechnie występuje. Przypisuje mu się znaczenie magiczne w rozwoju energii duchowej, zwłaszcza tzw. energii kundalini, zwanej energią węża. Chroni przed infekcjami, dlatego stosuje się go w akwarystyce.
Lokalizacja: Rozdroże
DOLOMIT, który tworzy główne figury na szachownicy to jeden z niezwykle pozytywnych kamieni, którym przypisywano moc uwalniania ze złych emocji, łagodzenie napięć i przywracanie wewnętrznej harmonii. Jest to skała osadowa, zazwyczaj biała lub biaława, zbudowana głównie z węglanów wapnia i magnezu o bardzo jednorodnej strukturze. Ze względu na czystość i długi czas powstawania symbolizuje wytrwałość, wierność oraz konsekwencję w działaniu. W „Grze o tron” występuje w towarzystwie granitu z wrocławskich płyt chodnikowych, o różnym pochodzeniu ale podobnym stabilizującym oddziaływaniu.Obok kurhanów „Niedźwiedź, który wyszedł z formy” ukazuje zwartą, drobnoziarnistą strukturę granitu strzegomskiego, a także proces obrabiania rzeźb z bloków skalnych. Granit jest skałą magmową, o strukturze krystalicznej – bardzo zwartej i odpornej na wpływy zewnętrzne. Przypisuje mu się moc regenerowania sił, dlatego granit w różnej postaci pojawia się w wielu miejscach parku, gdzie można na nim usiąść i pomedytować. Na Dolnym Śląsku pojawia się aż w sześciu masywach górskich: karkonoskim, kłodzko-złotostockim, kudowskim, strzegomskim, strzelińskim oraz masywie Żulowej.
Lokalizacja: Gra o tron
BAZALT to ciemnoszara skała magmowa o zwartej strukturze i bardzo dużym ciężarze, gdyż metr sześcienny tego kamienia waży 2,7-3,2 ton. W naturalnym złożu występuje w formie długich skłębionych wiązek lub charakterystycznych słupów przypominających organy. Czasem można wśród nich znaleźć fragmenty innych skał, porwanych przez magmę podczas wybuchu wulkanu. Na Śląsku występują w postaci żył, stożków i czopów wulkanicznych lub pokryw lawowych. W tzw. litoterapii wykorzystuje się go do masażu, gdyż długo utrzymuje ciepło i potrafi przyjemnie zrelaksować osobę poddawaną zabiegom. Tutaj został wykorzystany w scenie krajobrazowej z wilkami, gdyż jego ciemne bloki mają spękania o mocnych sinych refleksach, przypominających sierść tych zwierząt.
Sponsorem tej sceny jest Kopalnia Bazaltu Wilków,
Przedsiębiorstwo Górniczo-Produkcyjne „Bazalt” w Wilkowie
Lokalizacja: Wilczy dół
SJENIT należy do skał magmowych o właściwościach zbliżonych do granitu: jest równie trwały ale ciemniejszy i łatwiejszy w obróbce. Kośmiński sjenit ma pstrą, jakby nakrapianą powierzchnię, co wynika z obecności ziaren białego skalenia w ciemnoszarej masie innych minerałów. Występuje w postaci zwartej oraz szczególnego rodzaju jajowatych strukturach, które można znaleźć na obrzeżach złóż naturalnych. Ten właśnie kształt został wykorzystany w scenie „narodzin” wrocławskiej społeczności uniwersyteckiej, której sponsorem jest Kopalnia Kośmin, Sjenit S.A., Niemcza.
Lokalizacja: Zarodki
PIASKOWIEC to skała osadowa, która powstała w wyniku scementowania ziaren kwarcu, skaleni, miki oraz okruchów innych skał i minerałów. Może przybierać różne barwy: od jasnożółtej do czerwonej, rzadziej szarej. Należy do materiałów powszechnie stosowanych w budownictwie i rzeźbie, gdyż łatwo się go obrabia. Na Dolnym Śląsku można znaleźć wiele niezwykłych formacji skalnych z piaskowca, między innymi w Górach Stołowych, gdzie znajduje się Szczeliniec Wielki. Tę zbieżność nazw i materiałów wykorzystano w scenie parkowej, która odnosi się do naruszenia pewnej ciągłości rozwojowej, jaka się wiąże z zakończeniem II wojny światowej i bezprecedensową wymianą ludności na obecnych zachodnich i północnych terenach Polski. Część zastosowanych tutaj materiałów jest darem Kopalni Piaskowiec Czerwony – Nowa Ruda.
Lokalizacja: Szczeliniec
Polana Spotkań tworzy unikatową kolekcję kamieni polnych i głazów narzutowych o różnym pochodzeniu. Poza głazami narzutowymi przywleczonymi do nas przez lodowiec, można też znaleźć sporo kamieni przytoczonych przez rzeki. Dawne porzekadło mówiące o tym, że ziemia rodzi kamienie odnosi się do ich wypychania w górę przez wilgoć zamarzającą w glebie. Tak więc zjawiają się wokół nas nie wiadomo skąd, pobudzając ludzką wyobraźnię do snucia różnych hipotez. Na Polanie Spotkań tworzą całe rodziny, dobrane kolorytem i kształtem, zachęcając do studiowania ich faktury i rodzaju skał macierzystych. Jednak wejście jest sygnalizowane w sposób szczególny przez trzy głazy z SERPENTYNITU – „wężowego kamienia”, podobnego jak na „Rozdrożu”, ale bardziej błękitnego. Sponsorem tej niezwykłej grupy są Kopalnie Odkrywkowe Surowców Drogowych KOSD Wrocław, Sp. z o. o. Sp. k. Nasławice, Kamieniołomy serpentynitu antygorytowego.
Lokalizacja: Polana spotkań
Wejście do kolekcji brzóz sygnalizuje różowawy głaz narzutowy, nazwany GŁAZEM ADAMOWYM na cześć wiceprezydenta Adama Grehla, który go znalazł i umożliwił przewiezienie na to miejsce.
Lokalizacja: Imagine
Strażnikiem głównego wejścia do parku jest GRANIT – najbardziej typowy dla Dolnego Śląska i kojarzony z największą mocą. Tutaj występuje w postaci potężnych bloków skalnych oraz krawężników opasujących jasne kolumnowe pasy brzózObok kurhanów „Niedźwiedź, który wyszedł z formy” ukazuje zwartą, drobnoziarnistą strukturę granitu strzegomskiego, a także proces obrabiania rzeźb z bloków skalnych. Granit jest skałą magmową, o strukturze krystalicznej – bardzo zwartej i odpornej na wpływy zewnętrzne. Przypisuje mu się moc regenerowania sił, dlatego granit w różnej postaci pojawia się w wielu miejscach parku, gdzie można na nim usiąść i pomedytować. Na Dolnym Śląsku pojawia się aż w sześciu masywach górskich: karkonoskim, kłodzko-złotostockim, kudowskim, strzegomskim, strzelińskim oraz masywie Żulowej.
Lokalizacja: Propyleje
Alina Drapella-Hermansdorfer
oraz Paweł Ogielski z Wydziału
Architektury PWr z Zespołem
WSPÓŁAUTORZY:
Teresa Lorenz oraz Ryszard
Majewicz
Zarząd Zieleni Miejskiej UM
Wrocławia